دادوەری فێستیڤاڵ: شانۆی کوردی سەقز بووە بە میراتێکی فەرهەنگی هونەرمەندانی کورد
دادوەری بیستەمین فێستیڤاڵی شانۆی کوردی سەققز وتی: فێستیڤاڵی شانۆی کوردی سەققز ڕووداوێکی ئاسایی نییە، بەڵکو بە ماڵ و ناسنامەی هونەرمەندانی کورد دادەنرێت و دوای ٢٠ ساڵ لە بەڕێوەچوونی بۆتە میراتێکی فەرهەنگی کە پێویستی بە شیکردنەوە و لێکۆڵینەوەی جددی هەیە.
ڕەحیم عەبدوڵڕەحیم زادە ڕۆژی شەممە لە وتووێژێکدا لەگەڵ ئیرنا، بەشداری کردنی لە فێستیڤاڵی شانۆی کوردی سەققز بە شەرەف زانی و ڕایگەیاند: هونەرمەندان ئەم فێستیڤاڵە بە بەشێک لە مێژووی شانۆیی خۆیان دەزانن و لە ماوەی ساڵانی ڕابردوودا ئەم ڕووداوە کاریگەرییەکی قووڵی لەسەر ڕێبازی هونەری چالاکانی شانۆی کورد هەبووە.
بە ئاماژەدان بە بەستنەوەی ناسنامەی فێستیڤاڵەکە بە "کوردبوون"ەوە، ئاماژەی بەوەشکرد: فێستیڤاڵەکە گەیشتووەتە ئاستێک کە چیتر تەنها شوێنی نمایشکردن نییە، بەڵکو دەبێت سروشت و ئەرک و کاریگەرییەکەی شیبکرێتەوە، چونکە دوای ٢٠ ساڵ میراتێک دروستبووە کە شایەنی سەرنجی جددییە.
دادوەری فێستیڤاڵەکە زمانی بە پایەی یەکەمی شانۆی کوردی زانی و وتی: کاتێک فێستیڤاڵێک سیفەتی کوردبوون وەردەگرێت، زمان لە قۆناغی یەکەمدا گرنگ دەبێت؛ شانۆگەرییەک کە بە زمانی کوردی نمایش بکرێت خاڵی دەستپێکی ئەم شوناسەیە.
عەبدوڵڕەحیم زادە جوگرافیای بە دووەم پێکهاتەی گرنگ ناوبرد و لە درێژەی قسەکانیدا: شانۆ کە لە جوگرافیای کوردیدا شێوە وەردەگرێت، لە ژێر کاریگەری بەستێنێکی دیاریکراوی کولتووری، کۆمەڵایەتی و بایۆلۆژیدایە، کە لە پێکهاتە و ناوەڕۆکی بەرهەمەکەدا گرنگە.
ئەو فاکتەری سێیەم و گرنگترینی بە “شۆناس یان ناسنامەی کورد” زانی و ڕایگەیاند: ئەم شوناسە دەبێت لە قووڵایی کارەکەدا بڕوات، لە ڕوانگە و بیرکردنەوە و خوێندنەوەی هونەرمەند بۆ جیهان و گرنگترین ڕۆڵی ئەم شوناسە کوردە ئەوەیە کە شانۆ دەتوانێت مانا بۆ مرۆڤی کورد بەرهەم بهێنێت.
دادوەری فێستیڤاڵەکە ئاماژەی بەوەدا کە هەر دەقێک لە هەر جوگرافیایەکەوە دەتوانرێت لە شانۆی کوردیدا نمایش بکرێت و وتی: ئەوەی گرنگە ئەم دەقە بخرێتە چوارچێوەی شوناس و ژیانی مرۆڤی کوردەوە نەک تەنها بەکارهێنانی زمان یان نیشانەی دەرەکی.
عەبدولڕەحیم زادە بە جەختکردنەوە لەسەر کارلێککردن لەگەڵ شانۆی جیهانی ڕایگەیاند: نابێت دەرگای شانۆی کوردی بەڕووی دەق و شوناسی جیهانیدا دابخەین؛ فێستیڤاڵی شانۆی کوردی سەققز خۆی بەشێکە لە میراتی جیهانی و دەبێت پەیوەندییەکی ئەرێنی و دینامیکی لەگەڵ شانۆی جیهانیدا هەبێت.
دەشڵێت: پێویستمان بە شانۆنامەنووس و بەرهەمهێنانی بەردەوامی شانۆی کوردییە و ئەم ڕێگایە تەنیا بە پچڕانی پەیوەندی لەگەڵ جیهاندا ناگیرێتەبەر، بەڵکو دەبێت هەموو دەرفەتێک بۆ بەرەوپێشبردنی شانۆی کوردی بگیرێتە بەر.
ئەم شانۆکارە بە ئاماژە بە ئەفسانە و ئەفسانە کوردییەکان وتی: بە سادەیی بەکارهێنانی توخمەکانی فۆلکلۆر و ئەفسانە هۆکار نییە بۆ ئەوەی شانۆ کوردی بێت؛ بەڵکو لێکۆڵینەوە و شیکردنەوەی قووڵ لە میراتی کورد پێویستە.
عەبدوڵڕەحیم زادە وەبیری هێنایەوە: شانۆکاران دەبێ خوێندەوار و خوێندنەوە و پیشەیی بن، چونکە شانۆی کوردی بۆ مانەوە و گەشەکردن زیاتر لە هەموو شتێک پێویستی بە بیرکردنەوە و مەعریفە و ڕوانگەیەکی شیکاری هەیە.
داور جشنواره: تئاتر کُردی سقز به میراث فرهنگی هنرمندان کُرد تبدیل شده است
داور بیستمین جشنواره تئاتر کُردی سقز گفت: جشنواره تئاتر کُردی سقز رویدادی عادی نیست، بلکه خانه و شناسنامه هنرمندان کُرد به شمار میرود و پس از ۲۰ دوره برگزاری به میراثی فرهنگی رسیده که نیازمند تحلیل و واکاوی جدی است.
رحیم عبدالرحیمزاده روز شنبه در گفت و گو با ایرنا، حضور در جشنواره تئاتر کُردی سقز را مایه افتخار دانست و اظهار کرد: هنرمندان این جشنواره را بخشی از تاریخ تئاتری خود میدانند و در طول سالهای گذشته، این رویداد تاثیرگذاری عمیقی بر مسیر هنری فعالان تئاتر کُرد داشته است.
وی با اشاره به گره خوردن هویت جشنواره با «کُردی بودن» افزود: جشنواره به سطحی رسیده که دیگر تنها محل اجرا نیست، بلکه باید ماهیت، کارکرد و تاثیر آن مورد تحلیل قرار گیرد، چراکه پس از بیست دوره، میراثی شکل گرفته که شایسته توجه جدی است.
این داور جشنواره، زبان را نخستین رکن تئاتر کُردی دانست و گفت: زمانی که یک جشنواره صفت کُردی بودن را به خود میگیرد، در مرحله اول زبان اهمیت پیدا میکند؛ نمایشی که به زبان کُردی اجرا میشود، نقطه آغاز این هویت است.
عبدالرحیمزاده جغرافیا را دومین مولفه مهم خواند و ادامه داد: تئاتری که در جغرافیای کُردی شکل میگیرد، از بستر فرهنگی، اجتماعی و زیستی خاصی تاثیر میپذیرد که این مسئله در ساخت و محتوای اثر اهمیت دارد.
وی سومین و مهمترین فاکتور را «شوناس یا هویت کُردی» دانست و بیان کرد: این هویت باید در عمق اثر جریان داشته باشد، در نگاه، اندیشه و خوانش هنرمند از جهان و مهمترین نقش این هویت کُردی آن است که تئاتر بتواند برای انسان کُرد معنا تولید کند.
این داور جشنواره با بیان اینکه هر متنی از هر جغرافیایی میتواند در تئاتر کُردی اجرا شود، گفت: آنچه اهمیت دارد، گنجاندن این متن در چارچوب هویت و زیست انسان کُرد نه تنها استفاده از زبان یا نشانههای ظاهری است.
عبدالرحیمزاده با تاکید بر تعامل با تئاتر جهان اظهار کرد: نباید دروازه تئاتر کُردی را به روی متنها و هویت جهانی ببندیم؛ جشنواره تئاتر کُردی سقز خود بخشی از میراث جهانی است و باید ارتباطی مثبت و پویا با تئاتر جهان داشته باشد.
وی افزود: ما به نمایشنامهنویسان و تولید مستمر تئاتر کُردی نیاز داریم و این مسیر تنها با قطع ارتباط با جهان طی نمیشود، بلکه باید از هر فرصتی برای ارتقای تئاتر کُردی بهره برد.
این هنرمند تئاتر با اشاره به اسطورهها و افسانههای کُردی گفت: صرف استفاده از عناصر فولکلور و افسانهها دلیل کُردی بودن تئاتر نیست؛ بلکه لازم است واکاوی عمیق و تحلیلی از میراث کُردی صورت گیرد.
عبدالرحیمزاده یادآور شد: هنرمندان تئاتر باید اهل مطالعه، خواندن و حرفهایگری باشند، چراکه تئاتر کُردی برای ماندگاری و رشد، بیش از هر چیز به اندیشه، دانش و نگاه تحلیلی نیاز دارد.
